Sistein, sistein nedir, l-sistein, cysteine ve katkı maddesi kodlamasıyla E910, E920, E921 nedir? Helal mi? Haram mı? Zararlı mı? Bu sorularımıza cevap aramaya çalışacağız. Sistein, yiyeceklerle dışardan alınan ve vücudun kendiliğinden üretemediği bir protein yapıtaşı yani aminoasittir. Vücuttan toksik maddelerin atılmasını, hücrelerin korunmasını, radyasyonun zararlı etkilerinden vücudun zarar görmemesini sağlayan ve bazı hastalıkların tedavisinde doğal olarak görev alan faydalı ve gerekli bir maddedir. Sistein’in Kullanım alanları?E 910, E 920 veya E 921 olarak kodlanan ve diğer adı L-Sistein (ing: L-cysteine) olan madde, hamurun çabuk açılmasını ve kolay işlenmesini sağlamakta olup en çok yufkalık unlarda elastikiyet kazandırmak ve açarken yırtılmaları engellemek amacıyla kullanılmaktadır. Hamurun kalitesini ve esnekliğini artırmaktadır. 1 ton un içerisine 4 gr kadar ve firmanın kullanımına göre değişen oranlarda girmekte ve beyaz renkli bir toz görünümünde olduğundan asla fark edilememektedir. Hazır yufkaların ununa katılarak kullanıldığından dolaylı olarak börek ve baklavalara geçmektedir. Yine bazı özel ekmeklerde elastikiyet ve süngerimsi yapıyı kazandırmak için kullanılır. Hamburger ekmeği, pizza ekmeği ve tost ekmeği gibi.İlaç ve kozmetik sektöründe sistein yine kullanılmaktadır. Güneşin zararlı ışınlarından cildi koruduğu için cilt bakım ürünlerinde, akciğer hastalıkları ve gribal enfeksiyonlar için kullanılan ilaçlar ve öksürük şuruplarında balgam söktürücü olarak, ayrıca cilt, saç ve tırnak dokularını destekleyici olarak da bazı ilaç veya kişisel bakım ürünlerinde kullanılabilmektedir.
L-Sistein Üretimi?
En büyük üretici Çin’dir. Almanya ve Japonya’da da üretilmektedir. Genellikle berberlerden toplanan insan saçı ve domuz kıllarından üretilen L-sistein ayrıca kaz-ördek tüyleri ve boynuzdan da üretilebilmektedir. Son zamanlarda ise mikrobiyal fermantasyon teknolojisi kullanımı az da olsa başlamıştır. Fakat ne yazık ki, nispeten çok ucuz olması sebebiyle insan saçı ve domuz kılı en çok kullanılan hammaddedir. 10 kg saç veya kıldan yaklaşık 1 kg sistein elde edilmektedir.
Sonuç olarak; İslam inancı insanın hiçbir uzvunun gıda olarak kullanılamayacağını beyan eder. İnsanın, saçı, kılı bizim inancımıza göre haramdır. Bu durum insanın necis olmasından dolayı değil, eşref-i mahlukat olması haysiyetiyledir. Ördek ve kaz gibi hayvanların tüylerinden elde edilen sisteinin helal olması için kesim usulünün İslam’a uygun olması elzemdir. Çoğunlukla sistein yada l-sistein üretimi insan ve domuz kaynaklı olması ve geri kalanın da şimdilik güvenilir bir helal sertifikaya sahip olmaması sebebiyle sistein içeren veya içerme ihtimali olan ürünlerin kullanmamanızı ve uzak durmanızı tavsiye ediyoruz. Unutmayalım ki, neyle besleniyorsak, ne yiyorsak fıtratımızda onunla ilgili haller teşekkül eder. Ne yersek O oluruz. Dikkat etmeliyiz.
Helalsitesi.com ve Yesilsepetim.com ‘da size sunduğumuz hiçbir üründe sistein bulunmamaktadır. İçiniz rahat olsun.
Osman Emre SAYIN
Gıda Mühendisi
