Apple’ın hisseleri, Çin hükümet çalışanlarının iPhone kullanmalarının yasaklandığı yönündeki raporların ardından üst üste ikinci günde de düşüş yaşadı.
Firmanın borsa değerlemesi son iki gün içinde %6’dan fazla veya neredeyse 200 milyar dolar (160 milyar £) düştü.
Çin, teknoloji devinin üçüncü büyük pazarı olup geçen yılki toplam gelirinin %18’ini oluşturdu.
Aynı zamanda Apple’ın çoğu ürününün en büyük tedarikçisi Foxconn tarafından üretildiği yerdir.
Wall Street Journal (WSJ) Çarşamba günü Pekin’in merkezi hükümet kurumu yetkililerine iPhone’ları ofise getirmemeleri veya iş için kullanmamaları talimatını verdiğini bildirdi.
Ertesi gün Bloomberg News, yasağın devlete ait şirketlerde ve devlet destekli kurumlarda çalışan işçilere de uygulanabileceğini bildirdi.
Kaynaklar WSJ’ye, iPhone’ların kullanılmaması yönündeki talimatların son haftalarda üstleri tarafından yetkililere verildiğini söyledi. Diğer yabancı markalı cihazlara da kısıtlamalar getirildi.
Gazete, iPhone’ların bazı kurumlarda zaten yasaklandığını ancak kaynakları bunun artık daha da genişletildiğini öne sürüyor.
Bu talimatların Çin yetkilileri aracılığıyla ne kadar geniş bir alana yayıldığı henüz açıklanmadı.
Raporlar, 12 Eylül’de gerçekleşmesi beklenen iPhone 15’in lansmanı öncesinde geldi.
Çin sosyal medyasında devlete ait şirketlerde çalıştıklarını söyleyen bazı kişilere, Eylül ayı sonuna kadar Apple cihazlarını kullanmayı bırakmalarının söylendiğini bildirdi. Biri fakir olduklarını ve yeni bir telefon alacak paralarının olmadığını söyleyerek şaka yaptı: “İş için ne kullanmalıyım?” merak ettiler.
Çin, Apple’ın en büyük pazarlarından biri ve iPhone’lar bu ülkede üretiliyor, ancak son zamanlarda Apple Hindistan’daki üretimini artırdı.
Raporlara yanıt olarak Çin hükümetinden resmi bir açıklama yapılmadı.
Apple, BBC’nin yorum talebine hemen yanıt vermedi.
Vuruş efekti
Apple, 2,8 trilyon dolara yakın değeriyle dünyanın en yüksek borsa değerlemesine sahip.
Apple hisselerinin düşmesinin yanı sıra bazı tedarikçilerinin hisseleri de darbe aldı.
Dünyanın en büyük akıllı telefon çipi tedarikçisi Qualcomm Perşembe günü %7’den fazla düşüş yaşarken, Güney Koreli SK Hynix’in hisseleri Cuma günü yaklaşık %4 düşüş yaşadı.
ABD ile Çin arasında teknoloji konusundaki gerilimler giderek artıyor ve her iki taraf da kısıtlamalar getiriyor.
Bu yıl Washington, müttefikleri Japonya ve Hollanda ile birlikte Çin’in bazı çip teknolojilerine erişimini kısıtladı.
Çin, yarı iletken endüstrisi için önemli olan iki malzemenin ihracatını kısıtlayarak misilleme yaptı.
Pekin’in ayrıca çip yapım endüstrisini desteklemek için 40 milyar dolarlık yeni bir yatırım fonu hazırladığı da bildiriliyor.
Geçen hafta ABD Ticaret Bakanı Gina Raimondo’nun Pekin ziyareti sırasında Çinli teknoloji devi Huawei, beklenmedik bir şekilde Mate 60 Pro akıllı telefonunu tanıttı.
Cuma günü şirket, telefonun Pro+ modelinin ön satışlarını başlattı.
Kanada merkezli teknoloji araştırma şirketi TechInsights, telefonun Çin’in en büyük sözleşmeli çip üreticisi SMIC tarafından Huawei için geliştirilen yeni bir 5G Kirin 9000s işlemci içerdiğini söyledi.
TechInsights analisti Dan Hutcheson, bunun “Çin’in yarı iletken endüstrisinin başarabildiği teknik ilerlemeyi gösterdiğini” söyledi.
Yatırım firması Jefferies bir araştırma notunda bunun “Çin için büyük bir teknoloji atılımı” olduğunu söyledi.
Bu hafta Temsilciler Meclisi Çin komitesinin başkanı olan ABD’li kongre üyesi Mike Gallagher, Ticaret Bakanlığı’na Huawei ve SMIC’e yapılan ihracatı daha da kısıtlaması çağrısında bulundu.
Güvenlik güncellemesi
Bu arada Perşembe günü Apple, bilinmeyen bilgisayar korsanları tarafından kullanılan bir güvenlik açığının keşfedilmesinin ardından çok sayıda eski ve güncel cihaz için acil bir yazılım güncellemesi yayınladı.
Güncelleme, Citizen Lab’deki dijital haklar araştırmacılarının, saldırganların yeni ve duyulmamış bir teknik kullanarak belirli hedeflerin Apple cihazlarını hacklediğini keşfetmesinin ardından yayınlandı.
Apple da benzer bir sözde “istismar” tespit etti ve her iki güncellemeyi de müşterilere hızlı bir güvenlik yanıtının parçası olarak yayınladı.
Apple bu yıl 15. kez kapsamlı güvenlik güncellemeleri yayınlamak zorunda kalıyor.
