Yapay zeka artık verileri analiz etmekle sınırlı kalmıyor, yeni fikirler üretmesiyle de öne çıkıyor. Çünkü yapılan bir araştırmada yapay zekanın insanlardan daha iyi bilimsel fikirler üretebildiği kanıtlandı. Uzmanlar gelecekte yapay zekanın yeteneklerinin insanı aşabileceğini söylüyor.
Yapay zeka (AI) her geçen gün hızla gelişiyor. Peki bu teknoloji bir gün kendi başına yeni ve yaratıcı fikirler üretebilir mi? Uzmanlara göre bu oldukça mümkün ve düşündüğümüzden daha erken gerçekleşebilir.
Temel amaç yapay genel zekaya ulaşmaktır. Yapay genel zeka (AGI), günümüz yapay zekasından farklı olarak sadece belirli bir konuda değil hemen hemen her konuda düşünebilen ve öğrenebilen bir yapıyı temsil etmektedir. OpenAI, Google ve diğer teknoloji devleri bu konu üzerinde durmaksızın çalışıyor. Birçok uzmana göre YGZ’nin 2030 yılına kadar hayata geçirilmesi mümkün.
Bu ne anlama gelir? Kısaca yapay zekanın insan gibi düşünebilmesi anlamına geliyor.
Beynimizin en büyük yeteneği farklı alanlar arasında bağlantı kurmak ve yeni fikirler üretmektir. Şu anda yapay zekanın bunu tam olarak yapması mümkün değil. Daha çok belirli konulara odaklanılıyor. Ancak AGI’ye ulaşıldığında yapay zeka bu esneklikle düşünmeye başlayabilir ve yeni fikirler geliştirebilir.
Jackson Laboratuvar Enstitüsü’nde immünolog ve biyomedikal araştırmacı olan Prof. Dr. Derya Unutmaz ile yapay zekanın fikir üretimini konuştuk.
Geleceğin Fikir üreticisi Yapay zeka olabilir mi?
Prof. Dr. Unutmaz’a göre şu ana kadar büyük dil modelleri (LLM) dediğimiz yapay zeka sistemlerinin bile yeni fikirler ürettiğine dair çok fazla kanıtımız yoktu. Ancak bu durumun değişmeye başladığının ilk işaretleri Stanford Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada görüldü. Bu çalışmada büyük dil modelleri (örneğin ChatGPT) ile dilbilimciler ve doğal dil işleme (NLP) araştırmacıları arasında bir karşılaştırma yapılmıştır. Sonuç oldukça anlamlıdır. Yapay zekanın gerçekten yeni fikirler üretebildiği ve bazı durumlarda bu araştırmacılara göre daha iyi sonuçlar verdiği gözlemlendi.
Ancak Prof. Dr. Unutmaz, bu çalışmanın oldukça dar bir alan olan “doğal dil işleme” üzerine odaklandığını ve yapay zekanın diğer geniş alanlarda yeni fikirler üretip üretemeyeceğinin henüz net olmadığını belirtiyor. “Yapay zekanın yetenekleri hâlâ geliştirme aşamasında” diyor ve ekliyor:
“Biyoloji ve biyotıp alanındaki deneyimlerime göre, yapay zekanın ürettiği fikirlerin yalnızca birkaçı gerçekten yeni ve iyi. Diğerleri zaten kolayca düşünebildiğim şeyler.”
Bu noktada yapay zekanın şu anda uzman bir insan kadar iyi olmadığını vurguluyor. Ancak teknolojinin hızla geliştiğini ve yeni modellerle yapay zekanın yaratıcılığının artmaya devam edeceğini düşünüyor.
Yapay zeka Gelecekte hangi alanlarda faydalı olabilir?
Gelecekte yapay zekanın daha kullanışlı olacağı alanlar sorulduğunda Prof. Dr. Unutmaz, özellikle biyomedikal ve tıp alanlarına dikkat çekiyor. “Bu alanlar zaten karmaşık ve milyonlarca verinin analizini gerektiriyor. Eğer yapay zeka bu verileri sentezleyebilir ve yeni hipotezler geliştirebilirse tıpta büyük bir devrim yaşanabilir” diyor.
Yapay zekanın biyolojik verileri analiz etme ve sentezleme kapasitesi, insanın yıllarını alacak araştırmaları çok daha kısa sürede tamamlama potansiyeline sahip. Bu da birçok hastalığın tedavisinin hızla geliştirilebileceği anlamına geliyor.
“AGI yakında hayata geçebilir”
Yapay zekanın şu anki hedefi insan gibi düşünebilen bir yapıya, yani yapay genel zekaya (AGI) ulaşmaktır. Yapay genel zeka, belirli konulardan ziyade çok daha geniş alanlarda öğrenme ve düşünme kapasitesine sahip olacak. Prof. Dr. Unutmaz, OpenAI ve Google gibi büyük teknoloji devlerinin AGI’yi geliştirmek için yoğun bir şekilde çalıştıklarını ve bu teknolojinin önümüzdeki 3-5 yıl içinde hayata geçebileceğini belirtiyor.
Prof. Dr. Unutmaz, AGI devreye girdiğinde yapay zekanın odaklandığı konularla sınırlı kalmayacağını, tıpkı insan beyni gibi farklı konular arasında ilişkiler kurarak yaratıcı fikirler geliştirebileceğini söylüyor. Bu, insan yaratıcılığına rakip olabilecek bir yapay zekanın doğuşu anlamına gelebilir.
Sonuç olarak yapay zekanın yaratıcılığı ve yeni fikir üretme kapasitesi her geçen gün artıyor. Prof. Dr. Unutmaz’ın bir gün yapay zekanın insan seviyesinde veya ötesinde yaratıcı fikirler üretebileceğinden şüphesi yok. Bu süreç zamanla tamamlanacak ve bu gelişmelere hep birlikte şahit olacağız.
